Çocuğunuza kitap okutmak için ödül ya da ceza vermeyin
Çocuğunuza okuyacağı kitap için armağan almanız mı süreci hızlandırıyor yoksa sevdiği bir şeyden yoksun bırakmanız mı?
Çocuk kitapları muharriri Esra Zerbeliz Avgören’e nazaran, dışsal motivasyon çocukların kitap okuma alışkanlığını köreltiyor. Çocukların kitap okuma alışkanlığı edinmesi için içsel motivasyonun yani kendi isteğinin oluşması gerekir.
Pekala içsel motivasyon için ne yapmalı?
Müellif Esra Zerbeliz Avgören, Martı Yayınları’ndan çıkan Küçük Kitap Kurtları Yetiştirme Rehberi isimli kitabında bu bahiste şu tavsiyelerde bulunuyor:
OTORİTER, İLGİSİZ AİLELERİN ÇOCUKLARI…
“Okuma alışkanlığında anne baba tavırları üzerine yapılan bilimsel çalışmalarda; otoriter, çok gözetici ve ilgisiz ailelerin çocuklarının kitap okuma alışkanlığını kazanma oranlarının, itimat verici ve demokratik ailelere nazaran daha düşük olduğu görülmüştür. Çocukların kitap okuma alışkanlığını kavraması için başlangıçta daha az kural konulmalı.
ÇOCUKLAR KARAR VERSİN
İçsel motivasyonu geliştirmek için daima çocuklar ismine kararlar verilmemeli. Kitap okuma alışkanlığı açısından en kıymetli problemlerden biri budur. Teklifler sunulup kararların çocuklar tarafından alınmasına müsaade verilmeli.
NE OKUDUKLARINI DENETLEMEYİN
Çocuklarınızın size öğretmesine, rehberlik etmesine müsaade verin. Her mevzuyu bilmeyin, bu sizi küçültmez, çocuğunuzla aranızdaki bağı güçlendirir. Okudukları kitaplarla ilgili sorularınız, denetleme üzerine değil öğrenme üzerine olsun. Şayet siz merak etmiyor ve ilgilenmiyorsanız onlardan bunu bekleyemezsiniz. Hatta vakit ayırıp çocuğunuzla bir arada araştırma yapabilirsiniz.
ÖNEMSEYEREK DİNLEYİN
Okuduğu kitapları topluluk içinde anlatması istenebilir. Kitabı anlatan çocuk önemsenerek dinlendiği için memnun olacak, bir sonraki kitabı istekle okuyacaktır. Bu hareket uygar cüretini artırıp topluluk karşısında konuşma maharetine katkı sağlayacaktır.
REKABETE SOKMAYIN
“Çok kitap okuyanların derslerdeki başarısı da yüksektir” sloganı kitap okumayı rekabet ögesi haline getirir. Rekabet içerisinde gerilim altındaki okumanın uzun vadeli alışkanlığa dönüşmesi mümkün değildir. Zira çocuk kitap okumayı rekabetle ilişkilendirmiştir. Onun içsel motivasyonunu kazanmak, başarılı olmaktır; kitap okumak değildir.
ÖDÜL VE CEZA VERMEYİN
Kitap okumayı seven çocukların maddi mükafatlar alması ya da övgü dolu sözlerle ödüllendirilmesi de okuma alışkanlığını zedeler. Çocuk içsel motivasyon duyduğu için okurken bir periyot sonra ödül almak için okumaya başlayacak. Mükafata alışacak, kitap okumaya değil. Ödül bitince okuma da bitecek. Birebir formda ceza vermek de okuma hareketini bitirir.”
Hibya Haber Ajansı